Bílalestir

"Mikið svakalega væri gaman að fá lestir til Íslands" hugsaði ég í gærkveldi enda frekar nýkominn frá Evrópu. Svo fór ég að hugsa hvað það væri, sem gerir lestir eftirsóknarverðar.

Lestarteinar eru vegir sem vill svo til að eru úr járni, sbr. nöfnin "Jernbane" og "Chemin de Fer".  Þeir voru sniðug lausn á því hvernig hægt er að senda þunga umferð yfir land. Lausnin er barn síns tíma. Iðnbyltingin var að byrja og menn notuðu járn í allt og svo var til nóg af timbri. Því þá ekki að leggja járnveg yfir timburstoðir?

Hugmyndin er svo gömul að gufuvélin kom til sögunnar eftir að járnteinarnir voru fundnir upp. Gúmmíið hafði ekki verið fundið upp, hvað þá uppblásin gúmmídekk. Sprengihreyflar komu miklu seinna. Malbik og steyptir vegir voru ekki komnir til sögunnar heldur.

Af hverju ætti þjóð eins og Ísland sem á hvorki tré né járn að nota járnbrautir? Væri ekki nær að nota steypu eða malbik og nota gúmmídekkin sem við þekkjum best? Úr því við lögðum ekki járnbrautir í iðnbyltingunni tekur því varla úr þessu.

Járnbrautir hafa marga kosti en það að brautin sé úr járni er ekki einn af þeim:

• Einn ökumaður getur flutt mikinn farm því lestir geta orðið langar. Það er synd að sjá fullorðinn mann keyra einn einasta gám yfir langan veg.  Má ekki kenna flutningabílum að elta sjálfkrafa hvern annan eða tengja þá saman með krókum?
• Margir farþegar komast milli tveggja staða í neðanjarðarlestum.  Þar eru það göngin sem eru kosturinn, ekki lestin í þeim.
• Þunginn í hverjum lestarvagni getur verið mjög mikill, 125 tonna vagnar eru ekki óalgengir. Ég er ekki viss um að þetta sé stórvandamál hér á landi.
• Hægt er að nota rafmagn í stað díselolíu eða bensíns til að knýja lestarvagna því rafmagnslínur eru lagðar yfir teinana.  Það er samt ekkert til fyrirstöðu að leggja rafmagnslínur yfir malbikuðum vegum ef menn vilja keyra á rafmagni, samanber strætisvagna í sumum borgum Evrópu.
• Tími milli áfangastaða er lítill vegna þess að járnbrautalestir stoppa sjaldan og keyra hratt. Þarna er "kosturinn" við lestirnar í raun hvað þær nýta veginn sem þær keyra á illa því lestarteinar standa næstum alltaf ónotaðir.  100 metra löng lest sem keyrir eftir 42 km spori milli Reykjavíkur og Keflavíkur nýtir 2 prómill af sporinu.  Er þá ekki ódýrara að leggja venjulegan malbikaðan veg en leyfa bara fáum útvöldum að keyra hratt á honum?
• Það þarf ekki að stýra stefnunni á járnbrautalest, bara hraðanum.  Með því að setja sjálfstýringu í bíla sem fylgja merkjum í götunni má losna við að stýra þeim ef viljinn er fyrir hendi.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Mín niðurstaða er að það mætti fá flesta kosti við járnbrautir með því að leggja sérstaka vegi fyrir bíla sem stýra sér sjálfir og fylgja hver öðrum.  Rafmagnslína væri sett yfir veginn og sérstakur kantur sæi um að stýra bílunum og koma í veg fyrir að önnur umferð færi þar um,  rétt eins og lestarteinar eru eingöngu fyrir lestir.

Einn ökumaður gæti tekið að sér að keyra 30-40 bíla í lest og jafnvel mætti sleppa ökumanninum  eins og gert er í nýju neðanjarðarlestinni í Kaupmannahöfn, en hún keyrir á gúmmíhjólum mér vitanlega.

Svona tækni ætti miklu frekar erindi til Íslands. 

Ef kerfið yrði ekki vinsælt og yrði lagt niður væru allavega til nýjir malbikaðir vegir sem hægt væri að nota undir venjulega umferð.

Svona bílalestir hafa þegar verið prófaðar í Kaliforníu (Sjá The Path Project og  Vehicle Platooning.

 

 

 

 

 

 

 

Ég er ekki að leggja til að við eigum strax að malbika sérstakan veg til Keflavíkur, ég er bara að benda á að innflutningur á járnteinum og lestum til Íslands sé ennþá langsóttari hugmynd.  Við þurfum ekki þessa gömlu iðnbyltingar lausn til landsins.

Mér finnst ekkert ósennilegt að við þurfum að leggja flutningabíla-akgrein hringinn um landið úr því skipaflutningar hafa lagst niður.  Hvort er þá langsóttara, að hafa fullorðna manneskju í vinnu við að keyra einn einasta gám kringum landið, eða útbúa nýju akgreinina fyrir sjálfvirkan akstur?

 

Athugasemdir

[Bobotov , 8.2.2008 kl. 16:33]

Ég ætla að reyna að svara þessu á gagnrýnin hátt og hver veit nema við finnum á þessu nýjan flöt.

 Lestarteinar eru síst að verða ósamkeppnisfærari, sbr hámarkshraði er alltaf að aukast (metið er 575 km/h) og lestar því farnar að veita flugi aftur raunhæfa samkeppni á styttri leiðum í Evrópu. Fólks og vöruflutningabifreiðar munu seint ná slíkum hraða, ekki einu sinni sjálfakandi á eigin akrein. 

Minni göng duga fyrir lestir en farartæki á hjólum. Jafnvel þó svo það erfitt verði að afla fjármagns til gangnagerðar undir Reykjavík fyrir lest held ég að það verði búið að grafa í sundur hvern einasta hól úti á landi áður en einhverjum dytti í hug að grafa göng fyrir strætó frá Hafnarfirði og niður á tjörn. Reyndar má leysa þetta með sér akreinum fyrir strætisvagna, en við hefðum ennþá aragrúa af gatnamótum.

Trolleybus eins og þú talar um eru yfirleitt ekki á löngum leiðum (lengsta leiðin er þó 86km og er á Krímskaganum í Úkraínu, þannig að fram og til baka til keflavíkur fer langt í heimsmetið) og komast ekki sérlega hratt. Þetta er vegna þess að farartæki á gúmmíhjólum þurfa að hafa fálmara klemmda utan um tvær línur fyrir ofan akbrautina á meðan lestin sækir sér jarðsamband í teinana og er með einn kamb sem sækir fasann í línu fyrir ofan sig.

Lestarteinninn er enn samkeppnishæfur varðandi sjálfstýringu. Tækninni má fleygja ansi ört fram áður en sjálfkeyrandi bílafloti verður orðinn ódýrari kostur heldur en lestarteinn úr járni og vagnar fyrir sömu flutningsgetu.

 Ennfremur er ég spenntur fyrir lest yfir Kjöl.

[Lára Hanna Einarsdóttir, 8.2.2008 kl. 21:26]

Þú ert líka tölvukarl, Kári... eins og Steingrímur og Elías. Best að spyrja þig líka sömu spurningar og ég spurði þá:

 

Mig langar að spyrja þig hvernig getur staðið á því að könnunin sem nú er á vefsíðunni http://www.visir.is/ getur breyst eins hratt og raun ber vitni - ég trúi ekki mínum eigin augum.

Spurt er:  Á Vilhjálmur Þ. Vilhjálmsson að segja af sér í kjölfar skýrslu stýrihópsins um REI? Svarmöguleikar Já eða Nei að venju.

Fyrir um það bil 2-3 tímum var svarhlutfallið þannig að um 72% höfðu sagt Já.

Nú hef ég setið fyrir framan tölvuskjáinn og horft á þessa tölu hrapa svo hratt að það er hreint með ólíkindum. Ég geri ráð fyrir að einhver hundruð eða einhver þúsund manns hafi tekið þátt í könnuninni svo prósentutalan hreyfist ekki hratt við hvert atkvæði. Á hálftíma hafa tölurnar hins vegar breyst úr því að vera um 70% Já - 30% Nei í að vera um 49% Já - 51% Nei.

Hvernig er þetta hægt? Nú á hver og einn ekki að geta kosið nema einu sinni og þótt allur Sjálfstæðisflokkurinn hafi greitt atkvæði síðasta hálftímann hefðu tölurnar ekki getað breyst svona hratt, svo mikið veit ég. Ekki heldur þótt einhver hægrisinnaður tölvunörd hafi setið við tölvuna sína, eytt smákökunum, "refreshað" og kosið aftur.

Eru þeir hjá Vísi að falsa niðurstöðurnar eða geta kerfisstjórar úti í bæ greitt 100 atkvæði í einu eða eitthvað slíkt?

Það verður augljóslega ekkert að marka niðurstöðu þessa Kjörkassa Vísis, svo mikið er augljóst.

Þessir tveir tölvufróðu menn eru Steingrímur og Elías og verður fróðlegt að sjá svör þeirra.

------------------------------------

Fyrir um korteri skipa um spurningu í kjörkassa Vísis...

Þegar svörin voru orðin:  Já = 49,9%  og Nei = 50,1% var komið með nýja spurningu.

Grunsamlegt?

[Lára Hanna Einarsdóttir, 8.2.2008 kl. 21:37]

Svar Steingríms:

Auðvelt er fyrir þá sem að kunna að skrifa lítinn JAVAscript bút sem að kýs í sífellu frá sömu IP tölunni & eyðir sjálfkrafa þeirri 'köku' sem að liggur á vafra kjósandans sem að á að koma í veg fyrir að sami aðilinn geti kosið oftar en 2svar.

[Kári Harðarson, 8.2.2008 kl. 22:25]

Ég er sammála Steingrími.  Það er mjög sennilegt að það sé "kaka" í browser sem á að sjá til þess að sami aðili kjósi ekki oft.

Ef kökunni er hent út getur sami aðili kosið aftur.

[Lára Hanna Einarsdóttir, 9.2.2008 kl. 14:40]

Hlustið á Krossgötur Hjálmars Sveinssonar sem var klukkan rúmlega eitt núna áðan. Slóðin er hér. Fjallað um samgöngur á höfuðborgarsvæðinu.

[GBB (IP-tala skráð) 13.2.2008 kl. 10:57]

Ástralir nota "road trains" þar sem hver bíll dregur þrjá gáma. Þetta er þó eingöngu notað í marflötu strjálbýlinu og lestin er losuð sundur og sett á staka dráttarbíla þegar komið er að borgunum.

Bandaríkin og Kanda leyfa sums staðar tvo gáma.