Hvers vegna hindrar ríkisvaldið duglega bændur í að framleiða meira?

Í grein eftir Bolla Héðinsson sem var birt 7.feb í Viðskiptablaðinu er spurt:

Við hljótum að spyrja okkur hvaða nauðsyn sé talin á því að bændur sem stunda mjólkurframleiðslu þurfi að búa við það kerfi að kaupa sér kvóta af öðrum bændum til að framleiðsla þeirra njóti þeirra opinberu styrkja sem aðrir framleiðendur njóta.  Hvers vegna þarf að stýra mjólkurframleiðslu yfirleitt með kvótasetningu og styrkjum? 

Hvers vegna mega mjólkurbændur ekki framleiða eins og þeir vilja án afskipta ríkisvaldsins og láta neyslu þjóðarinnar, og möguleika til útflutnings, ráða því hversu mikið selst af framleiðslu þeirra?  Spyr sá sem ekki veit. 

Ef einhver man hvers vegna aðrar reglur eru látnar gilda um bændastéttina og framleiðslu hennar, heldur en um aðrar atvinnugreinar, þá væri ekki úr vegi að sá hinn sami rifjaði það upp.  Ekki ætti að nægja að segja „þetta hefur alltaf verið svona“ og „þetta tíðkast annarsstaðar“ og taka það sem góða og gilda skýringu.  

Með sama hætti eiga ráðamenn að svara því hvers vegna þurfi að hafa opinber afskipti af framleiðslu kindakjöts og því hversu mikið er framleitt til innlendrar neyslu annars vegar og til útflutnings hins vegar.  Hvers vegna þurfa sauðfjárbændur að vera seldir undir kvóta settan af opinberum aðilum um þann fjölda fjár sem þeim er gert mögulegt að hafa á jörðum sínum?  Því skyldu ekki hin almennu lögmál atvinnugreina um framleiðslu einnig gilda um sauðfjárrækt og að bændur ákvarði umfang hennar sjálfir, m.v. jarðnæði og vinnuframlag?  Markaðurinn fyrir afurðirnar, hvort heldur hann er innan lands eða utan, er fyllilega fær um að gefa bændum til kynna hversu mikið borgi sig fyrir þá að framleiða.

Ég get ekki orðað þetta betur sjálfur.  Ég sé engin rök fyrir þessari miðaldahugsun.

Þetta eru ekkert nema dreggjar af fimm ára áætlunum sem hefðu átt að líða undir lok þegar Berlínarmúrinn féll.

 

 

Athugasemdir

[Sveinn Ingi Lýðsson, 12.2.2007 kl. 15:44]

Þetta er nákvæmlega saman dellan og viðgengst í sjávarútvegi.  Af hverju í ósköpunum mega lögmál markaðarins ekki gilda um þessar atvinnugreinar eins og allar aðrar?  Ef gæði til lands og sjávar eru takmörkuð (hvort sem er af mannavöldum eða náttúrulegum aðstæðum) þá eigum við mjög einfalda aðferð við að skipta þessum gæðum.  Aðferðin heitir UPPBOÐ. Punktur.

[Gunnar Gunnarsson (IP-tala skráð) 12.2.2007 kl. 16:04]

það er ekki til það land í heiminum sem ekki ver landbúnaðin eða  styrkir hann með ýmsu móti. Síðustu 2000 árin hafa menn soltið heilu hungri en aðeins síðustu 40-60 árin hafa menn haft nóg að borða á vesturlönum Hvað skyldi það vara lengi. Á síðast ári fór 20% kornframleðslu bandaríkjanna í etanólframleiðsli á þessu ári er spáð að það verði 35%. Það eru meiri breytingar að eiga sér stað heimsmatvælafraqmleðslunu en við höfum séð síðustu 150 árin. Allur lífmassi jafngildi olíu. Kornverð fylgi olíuverði, Gríðarleg eftirspurn frá Kína.  Kínverjar farnir að borða kjöt í stórum stíl. Hvert þetta leiðir allt er ekki gott að átta sig á.

[Guðjón Egilsson (IP-tala skráð) 12.2.2007 kl. 23:45]

Spurt er: "Hvers vegna hindrar ríkisvaldið duglega bændur í að framleiða meira?"

Þó spurningin sé ónákvæm þá er svarið fremur einfalt. Ríkisvaldið hindrar engan bónda í að framleiða eins og hann getur !

Það sem ég á við með að spurningin sé ónákvæm er, framleiða meira en hvað ? Þetta er ekki flókið. Ef innanlandsneysla er minni en framleiðsla bænda er umframmagn selt á heimsmarkaði.  Ríkið tryggir bændum hins vegar tiltekna greiðslu fyrir tiltekið magn, sem er nærri því að samsvara innanlandsneyslu.

Við státum okkur af því að hér séu lífskjör og laun með því hæsta í heiminum. Það er alveg rétt en við getum ekki á sama tíma farið fram á að hópar í þessu sama samfélagi vinni á einhverju allt öðru launabili en aðrir.

Það er ekkert vandamál að flytja hér inn fólk á "heimsmarkaðslaunum" til þess að framleiða landbúnaðarvöru á "heimsmarkaðsverði".  Ég er bara ekki viss um að allir yrðu sáttir við slíkt.

[Kári Harðarson, 13.2.2007 kl. 09:33]

Verndarstefna gæti átt rétt á sér.  Ég veit að í öðrum löndum er oft farið illa
með dýr og bændur fá ekki mannsæmandi laun.

Þarna er bara verið að spyrja um kvótana.  Ég þekki kvóta af illu einu sbr. "DeBeers" demantamafíuna sem  skammtar steinana út á markaðinn til að halda verðinu stjarnháu miðað við hvað steinarnir eru í raun algengir, og svo OPEC sem skammtar olíu í sama tilgangi.

Kvóti á fiskveiðar er skiljanlegri því þar er verið að ganga á endanlega auðlind. 

Kvóta á landbúnaðarvörur get ég bara útskýrt með því að menn hafi viljað
auka rekstraröryggi bændabýla.  Ég veit samt ekki betur en að aðrar
iðngreinar þurfi að búa við óöryggi og noti gjarnan tryggingafélög til að
borga sig frá áhættuþáttum sem þær telja sig ekki geta búið við.

Með öðrum orðum ættu bændur ekki að fá sérmeðferð út af því einu.

Vissulega geta bændur framleitt fram hjá kvóta en þá er markaðsstaða þeirra rammskökk vegna ríkisstyrkja.  Styrkirnir og kvótinn fylgjast að í þessari
jöfnu, yrðu að fara báðir eða vera báðir.

[Gunnar Gunnarsson (IP-tala skráð) 13.2.2007 kl. 10:48]

Það er rétt að kvótar eru af hinu illa og markaðslögmálið er besti magnskamtarin. En ég hygg að ásæðan fyrir kvótum fyrir landbúnaðrframleiðslu sé sú að þetta er langur framleiðsluferill frá því að ákvörðun er T.d Bóndi ákveður að framleiða nautakjöt. hann hefur ekki hugmynd um markaðsaðstæður eftir 3-4 ár þegar varan er tilbúin eins er þetta með svínakjöt sem er þó ekki kvótabundið 2 ára ferill. Markaðslögmálin virka þannig á bóndan að hann vill ekki undir nokkrum kringumstæðum lenda í offramleiðslu vegna þess að þá er framleðslan verðlaus. t.d gáfu svínabændur 2002-2003 framleiðslu sína á Íslandi Þeir sem kynntust því og urðu ekki gjaldþrota gefa vöruna ekki aftur. Offframboðið þá var samt aðeins 3-4%. Neytendur vilja ekki undir nokkrum kringumstæðum vita hvað skortur er.  Jafnvægi  er hárfínt. flestir þeir sem stjórna Evrópu í dag hafa kynnst matarskorti og þetta er aðferðin til að trygga nóg framboð en tryggja bændum samt afkomu þegar offramboð er 

[Halldór Sveinsson (IP-tala skráð) 13.2.2007 kl. 21:15]

Ég get bara ekki heldur skilið hvers vegna önnur lögmál eiga að gilda um fyrirtæki sem sérhæfa sig í ræktun matvæla. Þurfa ekki öll fyrirtæki á markaði að berjast fyrir tilurð sinni (kannsi að Baugi undanskildum)

Þetta er mesta þvæla að mínum dómi þessi "landbúnaðarstefna" þó að sveitir landsins og  Íslenskar afurðir séu heint út sagt einstakar í heiminum....þó víða væri leitað.

Takið samt eftir því að það gerir enginn pólitíkus neinar ath.semdir við þessa vitleysisstefnu í landbúnaðarmálum.

[Gunnar Ásgeir Gunnarsson, 13.2.2007 kl. 22:49]

Halldór þú mundir skilja það Ef þú hefðir kynnst skorti á mat. Þú mundir selja öll þín auðaæfi fyrir nokkra brauðmola ef þig Hungraði. Auðvitað erfitt fyrir okkar kynslóð skilja Matarskort og þau kerfi sem eru búin til af fólki sem fekk að kenna á honum ætluðu að tryggja að sá skortur yrði aldrei aftur 

[Glanni (IP-tala skráð) 13.2.2007 kl. 23:22]

Að sjálfsögðu myndi ég fórna miklu til að ég og mínir fengu að borða. En ég samt alveg sannnfærður um að markaðslögmálin kæmu til með að sjá fullkomnlega um þessa hluti án styrkja. Ef við veltum aðeins fyrir okkur hvernig þessi fyrirtæki eru rekin(bóndabýlin) þ.e.a.s. Enþá dag í dag eru menn að hokra á litlum býlum og hafa ekki efni á að endurnýja hús og tækjakost. Afhverju hafa þessir "Höfðingjar" ekki ennþá tekið sig saman og sameinast um að vinna afurðirnar sínar sjálfir frá A-Ö og komið þeim svo á markað?

[Gunnar Ásgeir Gunnarsson, 13.2.2007 kl. 23:34]

það er vegna þess heilbrigðisregluverkið kemur í veg fyrir það og það er mjög dýrt uppfylla þær kröfur sem gerðar eru.

[Glanni (IP-tala skráð) 14.2.2007 kl. 00:02]

Það er líka mjög dýrt fyrir ykkur bændur að hafa alla þessa óþörfu milliliði og tapa þ.a.l miklu fé. það er nú komið einkarekið mjólkurbú,nokkur fjöldi af litlum einkareknum sláturhúsum og kjötvinnslum.

Það er ekkert að vanbúnaði, bara breyta stefnunni í þessu reglugerðarverki eins og þú segir.Frekar vill ég að þú sem bóndi fáir allan peninginn.

[Ólafur Þórðarson, 15.2.2007 kl. 06:43]

Já er það ekki málið, að það eru milliliðirnir sem viðhalda ákveðnum reglum? Því þeir græða mest á reglunum? Það er ekkert til sem heitir reglulaust kerfi. Og ekkert til sem heitir að lögmál markaðarins sé einhver ein lausn.
Kvótakerfið á fiskinum er t.a.m. út í hött, þegar verið er að braska svona með kvótann. Menn verða að borga fyrir fiskinn áður en hann er veiddur. Minni tekjur fyrir þá sem veiða, hærra verð til neytenda. Hér eru stórir milliliðir að fokka í mikilvægu landsmáli.

Það er fyndið að heyra í útvarpinu að landsmenn eigi að borða meiri fisk, því hann er bara svo dýr að hann er munaðarvara. Einmitt út af bröskurunum. Blóðsugunum eða hvað við eigum að kalla þá.