Hó hó hó

Nú er rétt rúmur mánuður í að sólin verði hvað lægst á lofti og að landsmenn  haldi uppá innreið birtunnar með gegndarlausu áti.  Ég hef hugsað mér að leggja  mitt að mörkum en eftir það þarf ég sennilega að fara í átak.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Ég hef einu sinni grennt mig þannig að það gengi vel og alveg sársaukalaust, og  það var í fyrra.

Hvað gerir sá sem fer sífellt yfirum á bankareikningi?  Hann lærir að færa  bókhald. Ég viðurkenndi að ég hefði ekki stjórn á magamálinu og að ég þyrfti að  vita hvaðan allar þessar kaloríur væru að koma.  Þess vegna keypti ég litla vigt  og prentaði út kaloríutöflu af netinu.

Ég skráði það sem ég borðaði í nokkra daga og svörin létu ekki á sér standa. Í  mínu tilfelli voru það 3 diskar af kvöldmat, og óþörf ólífuolía sem ég laumaði í  potta yfir vikuna. Ólífuolía er holl, segja seljendurnir en það er afstætt.  Öll  fita er 9.000 kaloríur lítrinn, hvort sem hún heitir Ljóma smjörlíki eða  jómfrúarólífuolía frá Grikklandi.

Það má snúa þessu fitu kaloríu-dæmi við:  Ef ég þarf að grennast um 10 kíló þarf  ég að losna við 90.000 kaloríur.  Svo má segja:  Ef ég þarf 2.500 kaloríur á dag  en borða þess í stað 2.000 kaloríur þá losna ég við 500 kaloríur á dag eða 55 grömm af fitu, sem eru uþb. 4 matskeiðar af ólífuolíu.  Það er kíló á átján daga fresti eða 20 kíló á ári.

Maður tekur varla eftir því hvort maður borðar 2.500 kaloríur eða 2.000  kaloríur.  Maður tekur hins vegar eftir því að reyna að svelta sig alveg,  og endar örugglega með því að hætta, sneyptur og vansæll.

Ósiðir í áti eru augljósir þegar maður er búinn að finna þá, en fyrst þarf að  finna þá og ég þurfti bókhaldið til þess.   Aðrir hafa aðra ósiði, Snickers  stykki í bílnum á leiðinni heim eða eitthvað annað, svo það er eiginlega ekki hægt að fá góð ráð frá öðrum.  Maður verður að sjá hvaðan manns eigin kaloríur  eru að koma.

Þegar ég vissi hvaðan mínar kaloríur komu, ákvað ég hvað væri fitandi og ekki  nógu ánægjulegt að sama skapi.  Svo sleppti ég því.

Svipaða sögu segja þeir sem læra að halda heimilisbókhald.  Þeir finna eitthvað  sem þeir geta vel verið án og kostaði helling þegar upp er staðið.  Þegar þeir sjá  hvað daglegur lúxuskaffibolli á 500 kr. kostar yfir árið (183 þúsund krónur)  þá  ákveða þeir að hella upp á gott kaffi sjálfir. Svona hlutir safnast saman.

Fram að þessu hafði ég ekki trúað því að smá hlutir skiptu máli. Hvernig getur matskeið af smjöri á dag orðið að 10 aukakílóum?  Líkaminn hlýtur að jafna  svoleiðis smámuni út.  Nú trúi ég því ekki lengur.  Málið er að maður grennist  ef maður borðar aðeins minna en maður brennir, en maður verður að vera réttum megin við strikið.  Maður þarf ekki að grennast hratt ef maður er 100% viss um að maður sé að grennast.

 

 

 

 

 

 

Ég lærði að vigta mig daglega og gera línurit.  Sumar bækur segja að maður megi  ekki vigta sig daglega því það muni valda vonbrigðum. Vandinn er að það eru  alltaf dag  og vikusveiflur sem tengjast vökvabirgðum likamans og ef maður mælir þyngd sína af handahófi getur maður orðið fyrir sjokki.  Það gerist ekki ef maður gerir meðaltalslínu í gegnum allar mælingarnar því sú lína getur farið örugglega niður á við þrátt fyrir stórar dagsveiflur og toppa eftir laugardagsveislur.

Næsta sem ég lærði að gera var að svelta mig ekki til kl.1900 og borða svo eins  og óargadýr.  Ég fór að pakka nesti fyrir eftirmiðdagskaffið kl.1600.   Ein  rúgbrauðsneið með agúrku og osti á þeim tíma gerir stóra hluti og maður hagar  sér eins og maður við kvöldmatarborðið.

Að síðustu lærði ég að skammta mér ríflega á diskinn en fá mér svo ekki í  sífellu ábót.  Ef kaloríurnar á diskinum eiga ekki að fara upp fyrir ráðlagðan  dagskammt var mín reynsla að helmingurinn á diskinum á að vera grænmeti, ekki  rísgrjón eða pasta.

Ég treysti mér ekki til að halda stífu prógrammi um helgar svo ég sleppti því alveg.  Ef maður hugsar um það sem maður lætur ofan í sig fimm daga af sjö þá getur maður leyft sér ýmislegt hina tvo.

Nú kynni einhver að segja að ég líti ekki út eins og Þorgrímur Þráinsson þessa  dagana og það er alveg rétt.  Ég datt nefnilega í þá gryfju að hætta bókhaldinu  þegar ég léttist nógu mikið til að byrja að hlaupa þrisvar í viku.  Þá hafði ég grennst um tíu kíló án þess að hafa mikið fyrir því.

Ég hélt að hlaupin myndu nægja til að ég grenntist af sjálfsdáðum eftirleiðis en það var ekki  rétt.  Það er svolítið eins og að keyra á bíl til Akureyrar.  Maður er samt bara  2 mínútur að stútfylla tankinn aftur.

Það er fínt að hreyfa sig heilsunnar vegna en maður verður ekki undanþeginn frá  skynsamlegu mataræði fyrir vikið.  Nú er ég búinn að læra það, og nú var ég að rifja upp megrunarplanið.  Ég fann þetta plan ekki upp sjálfur heldur  fann ég það á netinu og það heitir:   "How to lose weight through stress and  poor nutrition".

Forstjóri hugbúnaðarfyrirtækisins Autodesk AB ákvað að ráðast á  megrunarverkefnið eins og verkfræðingur og útkoman var þessi bók sem er ókeypis  á vefsíðunni.  Titillinn hjá honum er til gamans, vefurinn er í alvöru mjög  hjálplegur.   Þetta er nerdamegrun fyrir nerda.

Maður sem vigtaði sig daglega með aðferðinni gerði skráningar í forrit sem er á vefsíðunni.  Hans línurit lítur svona út:

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Þarna má sjá hvernig þyngdin minnkar örugglega þrátt fyrir miklar sveiflur í mælingum frá degi til dags.

Hér er önnur vefsíða sem þar sem fólk má skrá sig og sínar mælingar og gera  línurit.

 

Gamlar lagnafréttir

AC/DC

Fyrsti maðurinn sem seldi rafmagn í stórborg var Thomas Alva Edison og félagið  sem hann stofnaði heitir General Electric í dag. Hann vildi endilega selja New  York búum DC straum eða rakstraum.  Keppinautur hans vildi selja AC eða  riðstraum. Hann hét Nikolai Tesla og félagið hans heitir Westinghouse í dag.

Sumir kannast við  AC/DC sem nafn á hljómsveit eða ákveðna víðsýni  í kynlífi. Upphaflega á skammstöfunin við annars vegar rafmagn sem titrar eins og  rafmagnið sem við kaupum í heimahús, eða hins vegar rafmagn sem streymir án afláts eins og  rafmagn úr rafhlöðum gerir.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Edison og Tesla fóru í fjölmiðlastríð til að selja sínar vörur, AC og DC.  Edison hélt því fram að riðstraumur væri hættulegri í innstungum bæjarins og til að sanna mál sitt smíðaði hann rafmagns-stól og fékk ríkið til að taka nokkra menn af lífi með honum.  Rafmagnsstóllinn er því ein af uppfinningum Edison.

Riðstraumur vann samt hugi og hjörtu því ódýrara var að leggja riðstraumslagnir um langan veg.

Í þessari viku var slökkt á síðasta DC rafmagninu sem var ennþá selt í hús í New York af Edison félaginu gamla.  Það má því segja að AC straumurinn frá Tesla hafi endanlega unnið slaginn í vikunni.

Ég hafði ekki hugmynd um að DC rafmagn hefði ennþá verið einhversstaðar til sölu enda var byrjað að taka það úr notkun 1928.

Þetta kallar maður þjónustu við gamla kúnna!   Ég get ekki einu sinni  fengið varahluti í sex ára gamlan HP laserprentara.

Nikolai Tesla var nýlega leikinn af David Bowie í bíómyndinni "The Prestige"  enda er Tesla orðinn "Cult Icon" núna, löngu eftir dauða sinn.

 

 

 

 

 

 

 

Gufukerfið í London

Önnur gömul tækni sem liggur enn undir götum borgarbúa er gufuleiðslukerfið í London.

Þegar iðnbyltingin hófst voru gufuvélar í öllum verksmiðjum.  Einhverjum datt í  hug að taka gufuvélina út úr verksmiðjunum og setja í sérstakar ketilbyggingar,  og selja gufuna eftir leiðslum um borgina.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Árið 1883 fór gufukerfið í London í gang.  Það var 290 kílómetrar af gufurörum undir borginni þar sem gufan var á 800 PSI þrýstingi, lögð eftir logsoðnum  járnrörum.  Kerfið sá verksmiðjum um alla London fyrir orku. Þegar rafmagnið fór  að berast í hús fóru menn smám saman að nota rafmagnsmótora en samt var ekki  slökkt á gufukerfinu fyrr en 1977.

Byggingar standa ennþá um alla London sem tilheyrðu þessu gufukerfi.

 

 

 

 

 

 

 

 

Járnbrautasteypa

Ég var í heimsókn hjá samstarfskonu minni, Anne Grazon.  Hún sýndi mér  húsið sitt sem hún hefur verið að gera upp. Ég spurði hana úr hverju húsið væri  gert og hún svaraði "mâchefer".  Ég spurði hvað það væri?  Hún sagði að hverfið  sem hún býr í hefði verið byggt af járnbrautastarfsmönnum árið 1928.  Þeir  notuðu gjallið úr brunahólfi eimreiðanna sem aðal hráefnið í sement sem þeir  bjuggu til og hrærðu við grjót til að gera steypu.

Mâchefer er því eimreiðasteypa.  Ég hafði aldrei heyrt um þessa  heimaframleiðslu fyrr. Ég sé á netinu að hún hefur verið búin til í Englandi  líka og er þar kölluð "Clinker".  Hún er víst heilsuspillandi enda full af  þungmálmum.



Eifel vatnslögnin

Talandi um steypu þá liggur 130 kílómetra löng steinsteypt vatnsleiðsla norður til  Kölnar frá vatnsbóli sem heitir Eifel. Leiðslan er lögð yfir nokkrar brýr á  leiðinni og er sú lengsta 1400 metra löng.

Meirihluti leiðslunnar var lagður einn metra undir yfirborði jarðar til að verja hana  frostskemmdum.  Lagnakerfið útvegaði 20 þúsund tonn af drykkjarvatni á sólarhring.  Framleiðandi og  verktaki í hönnun og byggingu kerfisins var enginn annar en Rómarveldi.  Handbækur um viðhald á leiðslunni voru gefnar út og sérstakir brunnar voru á leiðinni svo eftirlitsmenn gætu sinnt vinnu sinni.

Nafnið Köln er stytting á rómverska nafni borgarinnar "Colonium" á latínu sem þýðir "Nýlenda", enda var hún nýlenda Rómverja.

Vatnsleiðslan var í notkun frá 80 til 260 eftir Krist, þegar forverar Þjóðverja lögðu svæðið undir sig og vatnið hætti að streyma til Kölnar vegna skorts á kerfisbundnu viðhaldi.   Þá voru ennþá 614 ár þar til Norðmenn fundu Ísland.

Mikið kalk safnaðist í leiðsluna eins og vill gerast i vatnsrörum í Evrópu. Þeir  sem hafa búið í Danmörku þekkja vandamálið.  Inní leiðslunni voru því geysilegar kalk-úrfellingar sem seinni tíma menn brutu úr og notuðu sem marmara.  Úrfellingarnar sjást greinilega á myndinni:

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Þessi marmari er kallaður "Eifelmarmor" og er notaður um alla Norður Evrópu,  alla leið til Danmerkur þar sem hann er notaður í legsteina í Hróarskeldu.  Hann er líka notaður í súlurnar á myndinni hér að neðan:

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Ég hef alltaf getað slegið mér á lær yfir því hvað Rómverjar voru "rosalega öflugir aðilar" svo maður noti nútíma mál.  Þegar ég lærði um sögu Rómarveldis í  skóla sýndi prófessorinn okkur möppu sem var full af sýnishornum af Rómverskum  peningum.  Við spurðum hvort þetta væri ekki rándýrt og hver ætti  möppuna?  "Ég á hana sjálfur" kom svarið.

Hann sagði að Róm hefði verið svo mikið stórveldi að Rómverskir peningar væru  eiginlega ekki orðnir sjaldgæfir og dýrir enn þann dag í dag.  Það kalla ég stórveldi. 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Júlíus Caesar, 102 - 15 fyrir Krist

 

Græjudellan

Flestir fara ekki út úr húsi án grunnþarfanna:

1 Lykla sem er ávísun á húsaskjól
2 Seðlaveskis sem getur gefið fæði og klæði
3 Gemsa sem veitir samband við fjölskyldu og vini

Svo flækist málið.  Eitthvað af neðantöldu gæti farið með í bæinn:

4 Skiptimynt
5 Penni

6 Vasaljós
7 Vasahnífur
8 Leatherman töng

9 Addressubók
10 Dagatal
11 Minnisbók

12 Myndavél
13 Minnislykil
14 MP3 spilari
15 GPS tæki
16 Kort af borginni.

Gemsar eru oft með eitthvað af 9..16 innbyggt en bæta við:

17 Vekjaraklukku
18 Stoppúri
19 Reiknivél
20 Leikjum

Flottustu gemsarnir eru með:

21 Tölvupóst
22 Vefaðgang
23 Kvikmyndavél
24 Kvikmyndaspilara

Listinn yfir dót í vösunum heldur vitaskuld áfram:  Tyggjó, tannþráður,
varasalvi, kontaktlinsubox... en ég verð að hætta einhversstaðar.

Þegar ég var hvað nerdaðastur var ég með lítið "herraveski". Veskið innihélt
meðal annars fyrirbærið "PalmPilot" sem ég notaði fyrir atriði 9..11 og 17..20.

Það var erfitt að skrifa á PalmPilot með pennanum sem fylgdi og hann var ekki
með vélritunarborð. Maður glataði líka öllum upplýsingum ef rafhlöður kláruðust
og því endaði hann ofan í skúffu að lokum.

Í dag er ég yfirleitt bara með grunnþarfirnar 1..3 þegar ég fer í bæinn.
Gemsinn minn er gamall.  Ég nota hann til að hringja, og stundum vekjarann þegar ég ferðast.

Reyndar er í honum myndavél en hún er lélegri en tárum taki. Nýjustu gemsarnir hafa víst fengið skárri myndavélar en ég hef ekki haft áhuga, því mér skilst þær séu ekki orðnar alvöru myndavélar ennþá.  Litlar myndavélar verða að hafa litla myndaflögu og þá verður útkoman ekki góð, svo ég held ekki í mér andanum.

Of mikið í einum pakka?

Einu sinni keypti ég vasahníf sem innihélt stækkunargler og járnsög meðal  annars, en hann var of þykkur og stór og endaði því í hanskahólfinu á bílnum því hann var ekki lengur "vasa"hnífur, heldur eitthvað annað.  Af þessu lærði ég að vera ekki að kaupa of sambyggðar græjur sem eiga lítið sameiginlegt.  Það er betra að eiga venjulegan  vasahníf og taka bara skrúfjárn með ef maður heldur að maður þurfi að nota slíkt.

Gemsar innihalda sífellt fleiri hluti og eru orðnir eins og vasahnífurinn sem ég  var að lýsa. Þessir flottu eru dýrir, úreldast hratt og ég veit fullvel að ég hef ekkert við alla þessa hluti að gera.  Ég eyði samt tíu mínútum í að skoða þá meðan ég bíð eftir flugvél.

 

Nokia N810

Nú kemur samt tæki á markað í þessum mánuði sem hrærir mína nerdastrengi og það heitir Nokia N810. 

Nokia kallar tækið "Internet Tablet".  Það er bara stór skermur, þráðlaust net,  GPS og Bluetooth, og svo er lítið lyklaborð í skúffu undir skerminum ef maður vill ekki nota snertiskjáinn.  Stýrikerfið er Linux og tækið getur keyrt forrit frá öðrum en Nokia.  Vefrápari, mynd og hljóðspilari, Skype og fleira góðgæti fylgir.

 

 

 

 

 

 

 

 

Tækið er ekki gemsi heldur á að tengja það við einn slíkan með Bluetooth ef maður er ekki á svæði með þráðlausu neti.

Ég er orðinn frekar háður Google, Google maps, og Skype og sakna oft að hafa ekki aðgang þegar ég sit ekki við skrifborð.  Ég vil frekar hringja með Skype en að borga símafélagi fyrir venjulegt símtal þegar ég er erlendis.

Það væri líka gott að hafa GPS tæki tengt við Google maps þegar maður er staddur í stórborg.

Þegar ég ferðast tek ég iðulega með ferðatölvu sem getur þetta allt en það kostar tíma að kveikja á henni og maður tekur hana ekki svo glatt upp úr vasanum á götuhorni.

Stýrikerfið í N810 er opið (Linux) en ekki lokað eins og iPhone síminn nýji og það er í raun ástæðan fyrir því að ég hef áhuga á tækinu.

Tækið kemur á markað nú í nóvember og kostar grilljón.  Hálfa grilljón. 400 dollara.  Og það vantar vasahníf...  Og það verður úrelt á morgun...  Einhvern tímann verður samt að kaupa.

Þegar Seltjarnarnes og Reykjavík fara að bjóða upp á þráðlausan aðgang um allan bæ eykst notagildi svona tækis þótt maður sé ekki að ferðast.  Það væri jafnvel hægt að segja upp bæði heimilissímanum og GSM áskriftinni.

Kannski er Nokia svolítið sniðugt að byggja ekki gemsa inn í þetta tæki, því ólíkt iPhone þarf Nokia ekki að úthugsa samkomulag við hin og þessi símafélög. Ef menn vilja nota Skype allan liðlangan daginn þá geta menn það.

Hverjir kaupa?

Flest fullorðin börn láta atvinnuveitandann kaupa svona tæki fyrir sig.  Það er merkilegt að flestir tölvunarfræðingar ganga um með gamaldags pappírsdagatöl og úr með vísum, það eru bissnessmenn sem kaupa flest svona leikföng.

Ég held það sé vegna þess að tölvunarfræðingar vilja leysa vandamál. Þegar ég sé mörg þessi tæki undir glerborðinu út í fríhöfn spyr ég mig: Ef þetta er svarið, hvað var þá spurningin?

Framleiðendur eru oft ekki að reyna að leysa vanda heldur búa til nýja eftirspurn. Þeir setja myndavélar í síma af því þeir vilja auka netnotkun notenda því þeir munu reyna að senda myndina sem þeir tóku til einhverra kunningja sinna og borga vel fyrir. (Sendingin mistekst iðulega en það er svo annað mál).

Útkoman er allt of oft eins og svissneski vasahnífurinn.  Of mikið af möguleikum, sitt úr hvorri áttinni, pakkað saman í umbúðir sem er erfitt að nota.

Kannski N810 verði öðruvísi.  Kannski verður hann ómissandi. Ef ég hefði verið spurður fyrir fimmtán árum hvort ég myndi vilja ganga um með síma að staðaldri hefði ég svarað neitandi.  Mér finnst sennilegt að Internet í vasanum verði hluti af framtíðinni.

Til hamingju með daginn Jónas!

Jónas Hallgrímsson var ekki bara ljóðskáld heldur jarðfræðingur og steinafræðingur og svo hafði hann dýrafræði og veðurfræði sem áhugamál eins ef hitt væri ekki nóg.

Menn sem kunna skil á mörgu eru kallaðir polymath á ensku en ljóta orðið er nörd.  Mig grunar að Jónas gæti hafa verið það.

Þá voru ekki miklir múrar milli vísinda annars vegar og lista hins vegar.

Ef menn gerðu eitthvað vel og voru skapandi þá voru þeir listamenn,  hvort sem þeir smíðuðu hnakka eða stunduðu vísindi - eða máluðu mynd.

 

 

 

 

 

 

 

 

Ég held að ungt fólk í dag forðist raunvísindin og fari í auglýsingateiknun og leiklist af því það heldur að þar fari öll sköpunin fram.

Eg leyfi mér að segja að það sé misskilningur.  Það er allt í lagi að reyna að gera margt misjafnt í lífinu.  Sérhæfing er fyrir skordýr.  Því ekki að læra listir og vísindi?

--- 

Jónas fór utan til mennta en yfirgaf Ísland í raun aldrei og vann þjóðinni ómetanlegt gagn.  Hann er ekki bara gamalt nafn í Íslandssögunni heldur vísar hann okkur veginn fram á við.   Elskum landið og vinnum því heilt með því að vera gagnrýnin í hugsun og sofna ekki á verðinum gagnvart þeim sem bera hag þess ekki fyrir brjósti.

 

Surtr fer sunnan

Hollywood hefur hannað mörg eftirminnileg skrýmsli.  Skrýmslið á myndinni er þó "alvöru" og sennilega banvænna en skrýmslin í bíómyndunum áttu að vera, því þetta er orrustuflugmaður:

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Hann er með glóandi glyrnur og horn eins og ári úr djöflabókum miðalda.  Glóðin í augunum er endurkastið frá myndavélum í hjálminum.

Sniðugt hvað raunveruleikinn minnir stundum á gamlar sögusagnir.  Maður vonar bara að þetta sé alger tilviljun en ekki vísun í opinberunarbók Jóhannesar...

 

Heimild: Daily Mail 

 

 

Bylgjur eru bestu skinn

Í framhaldi af þessu banni ætti þá að hætta með útsendingar útvarps og sjónvarps.  Þær bylgjur hafa farið í gegnum okkur frá fæðingu og útskýra örugglega að miklu leyti hvers vegna sum okkar voru bólugrafin sem unglingar.   Að minnsta kosti útskýra þær skoðanir okkar á stjórnmálum í dag. 

Í alvöru talað held ég að það sé lítill munur á útvarpsbylgjum og ljósbylgjum.  Þær hafa lægri tíðni en ljósbylgjur en eru að öðru leyti ósköp svipaðar.   Þær geta í mesta lagi hlýjað manni ef það er mjög mikið af þeim.   Þess vegna er svona hlýtt út í sólinni á sumrin.

Mannkynið þróaðist undir stöðugu bylgjuregni frá sólinni og geimnum.  Við erum vön þessu.   Þetta er ótti við hið ósýnilega.

 

Þráðlaust net burt úr skólum

Napólí Norðursins

Við rætur Vesúvíusar stendur Napólí með sínar tíu svæðisstjórnir sem ná víst illa að vinna saman í mörgum málum.  Að einhverju leyti er  mafíunni um að kenna hef ég heyrt.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Stundum held ég að Reykjavík sé svolítil Napólí norðursins.

Ég hef fylgst með málefnum hjólreiðamanna lengi og þess vegna veit ég  að ekki ein sál í borgarkerfinu er með málefni þeirra á sinni könnu.  Kerfið virðist ekki ráða við þessa nýju hugsun, að reiðhjól séu ekki leikföng.

Ég hef líka orðið var við að borgin mín er orðin ansi subbuleg.  Ég hjóla yfir glerbrot á gangstéttum sem eru frá því á menningarnótt.  Bílar leggja uppi á stéttum, brunahanar ryðga og gangstéttar eru að verða að mulningi sumsstaðar vegna elli.  Byggingarverktakar skilja eftir illa frágengin vinnusvæði án þess að gengið sé frá hjáleiðum og merkingum.

Það var með miklum herkjum að tekið var á skálmöldinni sem hafði skapast í miðbæ Reykjavíkur um helgar, árum saman tók enginn af skarið.

Menn hafa rifist mikið um vegalagningu út úr bænum og flutning flugbrauta og engar ákvarðanir eru í sjónmáli.  Nú síðast var málefnum Orkuveitunnar klúðrað á mjög viðvaningslegan hátt svo seint mun gleymast.

Því verð ég að spyrja upp á ensku:  "What have you done for me lately?"

Hvernig nýtist vinnudagurinn hjá borgarstarfsmönnum, ekki sem pólítíkusum heldur sem venjulegum starfsmönnum sem þurfa að vinna vinnuna sína en fá annars tiltal og eru jafnvel reknir?

Eru gæðamálin ekki örugglega í góðu lagi eins og hjá nútíma fyrirtækjum? 

Getur verið að það sé eitthvað að borginni eins og hún er uppbyggð, að hún hreinlega virki illa sem kerfi, óháð því hver sest í borgarstjórastólinn?  Er það innbyggt í hana að allt þurfi að fara í pólitískan baklás?

Ég hitti almenna borgarstarfsmenn sem afgreiða mig þegar ég fer í sund, í strætó eða á bókasafn.  Ég þarf ekki mikið að ræða daginn og veginn til að heyra hversu langþreyttir þeir eru.  Ég heyri af yfirmönnum sem eru alltaf á fundum og virðast ekki vinna við annað.  Ábyrgðin virðist býsna dreifð og enginn tekur af skarið.

Hvaða mál hafa verið kláruð?  Hvar er "todo" listinn og hvað er búið að haka við?

• Hvað með sorphirðu á flöskum og dagblöðum í heimahús?  Af hverju förum við í bíltúr með flöskurnar okkar?
• Hvað með rafrænu hliðin sem standa ónotuð á öllum sundstöðum?
• Hvað með rafræna miðakerfið sem átti að koma í strætó?  Hvað kostaði þróun þess?
• Hvað með 200 metra hjólastíginn á Laugavegi, hvenær á að framlengja hann?
• Hvað með ljósleiðarann sem Orkuveitan lagði, hvenær verður hann tengdur við eitthvað í mínu heimahúsi?
• Hvað með útivistaraðstöðu í Laugardal fyrir borgarbúa, af hverju eru engar framkvæmdir þar nema ný bílastæði?
• Hvernig er með skipulag á Öskjuhlíðarsvæðinu?  Hvernig verður þetta með vegalagningu við nýja hús Háskólans í Reykjavík?
• Hvað með hættulegar gangbrautir kringum hringtorgið hjá Þjóðminjasafninu sem var kvartað út af þegar Ingibjörg Sólrún var borgarstjóri?
• Hvað með breytingar á umferðarmannvirkjum vegna aukinnar bílaumferðar eftir Miklubraut?
• Af hverju var tölvuvæðing bókasafnanna tíu árum á eftir öðrum borgarbókasöfnum á norðurlöndum?
• Hvað með skipulagsmál í Skuggahverfinu?
• Hvað með skipulagið á Laugavegi?
• Af hverju eru svo mörg borgarhverfi alger viðvaningsleg skipulagsslys?
• Hvað með stórátakið í málefnum hjólreiðamanna sem allir flokkar hafa haft á sínum stefnuskrám?

Þetta eru bara málin sem ég tek eftir persónulega.  Ég er hvorki fatlaður, gamall né með smábörn á heimilinu. Samt er af nógu að taka.

Ég hef óþægilega á tilfinningunni að mál séu ekki að mjakast hægt en örugglega áfram í kerfinu heldur að renna afturábak eða hverfa.

Ég hef líka á tilfinningunni að það sé alltaf verið að finna hjólið upp aftur í hverju máli.  Það virðist alltaf vera hægt að byrja að rífast aftur um eitthvað sem ætti að vera grundvallaratriði eða búið að ákveða.

Það er engin afsökun að þetta séu allt saman pólítísk mál.  Orðið "Pólítík" þýðir "Málefni borgarbúa" á latínu.  Það þýðir ekki "fólk sem rífst að eílífu og gerir ekkert".

Borgarbúar verða gjaldþrota ef við ætlum að bíða eftir að allir verði vinir.  Við hjónin tölum saman um litinn á eldhúsinu en svo er líka málað á endanum (hvítt venjulega).

Plató hélt því fram að  ríki og borg ætti að stjórna af embættismönnum sem fengju stranga ævilanga menntun til þess arna.  Það er fasísk hugsun, en vantar kannski upp á starfsþjálfun embættismanna borgarinnar, valda þeir ekki verkinu?  Er ekki nóg að vera læknir eða lögfræðingur til að fá að stjórna borg?

Um daginn voru háskólarnir teknir út af óháðum erlendum aðilum.   Kannski Reykjavík þyrfti að fá sambærilegt aðhald utanfrá.  Er ekki einhver vinabær sem til vamms segir?

Kannski er allt í himnalagi í Reykjavík en ég bara orðinn langþreyttur að sjá enga stefnumörkun í málefnum hjólreiðamanna...

 

Mennning og ómenning

Menning

Ég kíkti á vefmyndavél sem er staðsett í Reykjavík meðan ég drakk morgunkaffið  hér í Rennes. Mér fannst drungalegt að rýna út í  myrkrið og rigninguna í gegnum  linsuna og ég varpaði öndinni léttar þegar ég gekk út í sólbjartan morguninn og  settist á hjólið. Hér skín sól og hér er logn og hitinn er í kringum tíu gráður.  Íslenskt sumar.

Ég hljóp í eina klukkustund í hádeginu og fékk mér svo samloku með  vinnufélögunum. Það urðu tímamót því samræðurnar stöðvuðust eitt augnablik og  einn vinnufélagi sagði: "Kári, þú ert farinn að tala á frönsku" - á frönsku.  Ég  varð upp með mér og sagði, "Takk, ég reyni".

Það er eins og hella hafi farið frá eyrunum og ég get fylgst með samræðum fólks,  og afgreitt erindi mín í síma.  Þetta er ofsalega gaman.

Hér er svo mikla menningu að sækja, líka fyrir nerda.  Frakkar hafa alist upp  við verkfræðileg stórvirki Rómverja, brýr og vatnslagnir.  Napóleon horfði á  þessi mannvirki og ákvað að verkfræðingar væru það verðmætasta sem þjóð gæti  átt. Þessa gætir enn í dag.  Það er engin tilviljun að Airbus þotur koma héðan, tölvunet á öll heimili áður en Internetið var fundið upp,  háhraðalestir sem ná 574 km hraða, svo ekki sé talað um verkfræðiviðundrið,  Parísarturninn. 

Í Rennes eru margar búðir sem selja teiknimyndasögur og ævintýraspil og líkjast  búðinni Nexus í Reykjavík.

Þegar ég kem inn í bókabúðirnar hér sé ég gífurlega spennandi bækur um allt  milli himins og jarðar, siglingafræði, kajaka, ferðabækur um allan heim,  þær  hafa ekki verið þýddar og ég hef ekki getað látið mig dreyma um að lesa fyrr en  núna.

Ómenning

Þegar ég hjólaði heim úr vinnunni áðan kom ég við í stórmarkaðinum við  bílaplanið þar sem heitir Place Hoche.  Þar var ölóður strákur við innganginn  sem reyndi að fá alla þá sem gengu inn í búðina til að slást við sig. Fólk var  dauðhrætt.  Ég sá starfsmennn búðarinnar á hlaupum inni.

Ég fann hjartað slá örar, ég fann fyrir gamalgróinni hræðslu og reiði, því ég  ólst upp á drykkjuheimili.  Mig langaði mest til að berja hann niður enda er ég  orðinn stór strákur núna - en ég ákvað að nota hinn innganginn á búðinni.

Á meðan ég var inni heyrðust hróp úti fyrir og svo sírenur.  Þegar ég kom út lá  strákurinn rænulítill og kjökrandi í breiðu af glerbrotum með alblóðugt höfuð  því dreyrinn lak úr augnbrúninni.  Þessi ógnandi óvætt var orðin að kjökrandi  barni.

Þrír lögreglubílar og sjúkrabíll stóðu fyrir framan búðina og hópur af  lögreglumönnum horfði á strákinn liggja meðan einn tók skýrslu af tveim ungum  mönnum sem virtust hafa gert það sem ég var að hugsa um að gera þegar ég kom.  Mikið var ég feginn að hafa ekki tekið þennan slag, útlendingurinn.

Þessir ólánsmenn eru iðulega við búðina.  Þeir eru dökka hliðin á  drykkjumenningu Frakka og þeir hanga fyrir utan stórmarkaðina af því brennivínið  er selt ódýrast þar.  Þeir eru jafn ómissandi hluti af stórmarkaði í borg eins  og flugurnar sem stikna á tilþessgerðum tækjum sem hanga fyrir ofan kjötborðið.

Ég er sannfærður um að þeir sem vilja vín í verslanir heima hafa ekki hugsað  málið til enda og þeir sjá heiminn ekki eins og hann er.

Glansinn af þeirri breytingu færi jafn hratt og af lakkinu á nýrri bíldruslu.

 

Hjólafólk á 1.farrými

Ég hef oft hugsað hversu mikið af góðum hjólaleiðum hefði mátt merkja og malbika  fyrir peningana sem fóru í að gera stóru brýrnar yfir Hringbraut:

 

 

 

 

 

 

 

Brýrnar eru nauðsynlegar ef menn gefa sér að bílar megi aldrei hægja á sér.  Þær  forsendur eiga ekki við inní borg.  Það er hægt að nota hringtorg og það er  pláss í hringtorgum fyrir bíla, hjólandi og gangandi ef hringtorgin eru rétt hönnuð.

Núna bý ég í Rennes sem er á stærð við Reykjavík.  Forráðamenn hér hafa gert  Rennes ákaflega hjólavæna án þess að byggja dýr mannvirki.  Við getum mikið lært af þeim.

Næsti bær við Rennes heitir Cesson-Sevigne, það má segja að hann sé Garðabær.  Á milli  bæjanna liggur akbraut.  Vinstri akreinunum hefur verið breytt í sérakgrein  fyrir reiðhjól, strætó og hópferðabíla:

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Með reglulegu millibili koma hringtorg.  Þau eru með sérstaka akgrein fyrir reiðhjól og líta svona út:

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Græna reinin er fyrir reiðhjól og þar eru hjólreiðamenn í rétti, þeir sem ætla út úr torginu eiga að bíða.

Þar sem hægri akgreinin endar lenda einkabílar á biðskyldu áður en þeir komast inn í hringtorgin:

 

 

 

 

 

 

 

Á öllum götum Rennes hefur verið máluð mjó renna sem er hjólastígur. Á aðalbraut eru reiðhjól í rétti eins og bílar, og vegmerkingin sýnir það glögglega:

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Þetta er ekki eins og á Íslandi þar sem reiðhjól verða að stöðva þótt þau séu á aðalbraut:

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Á stöðvunarskyldu stöðva hjólin fyrir framan bílana á sérstakri stöðvunarskyldu með sérstöku umferðarljósi sem sést  lengst til vinstri á myndinni:

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Strangt til tekið átti bifhjólið að stoppa á aftari stöðvunarskyldunni, ökumaðurinn hefur flokkað sig með reiðhjólum.

Stundum hallar gatan hér svo menn freistast til að leggja upp á stétt, rétt eins og  menn gera við Hringbraut og í Þingholtunum heima. Hér hafa menn valið að merkja  stæðin upp á gangstétt þannig að bílarnir eru ekki að brjóta lög:

 

 

 

 

 

 

Yfirvaldinu hér finnst mikilvægt að annað hvort sé lögunum fylgt eða þeim breytt. Þetta ættu íslendingar að skoða.  Lögin eiga að vera þannig að það þurfi  ekki að "horfa í gegnum fingur sér" við lögbrjótum eins og lögreglan gerir við  Hringbraut daglega þegar hún keyrir fram hjá bílunum uppi á stéttum. Annars spyrja menn sig:  Hvaða lögum þarf að fylgja og hvaða lög má brjóta?

Þetta er mikið himnaríki fyrir hjólreiðamann.  Mér líður eins og íkornanum í Ice Age þegar hann loksins náði hnetunni.

 

 

 

 

 

 

PS: Myndin af íslenskri aðalbraut © Íslenski fjallahjólaklúbburinn.

Sullað með vatn

Verð á neysluvöru hefur verið í umræðunni.  Sumir segja að þótt verðið sé hátt séu gæðin á vörum hér mikil.  Það er ég ekki svo viss um.

Ég hef áður skrifað um skinku sem er ekki skinka heldur svínakjötskurl pressað saman með vatni, salti og kartöflumjöli.  Ég hef líka skrifað um Mozzarella ost sem er bara brauðostur í öðruvísi pakkningu.

Hér eru tvö önnur dæmi.  Þegar ég flutti heim keypti ég kjúkling, brytjaði niður og ætlaði að steikja.  Ég gat það ekki því hann hafði verið sprautaður með of miklu vatni:

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Pollurinn í pönnunni er ekki þarna eftir mig, þetta var bara kjúklingur og 2 matskeiðar af snarpheitri olíu.  Steikingarhellan er mjög öflug, kjötið hefði átt að lokast og brúnast.  Ég hef ekki bragðað steiktan kjúkling eftir heimkomuna, bara mismunandi soðinn.

Hér er annað dæmi.  Í Danmörku áttum við flösku af snafs í frysti til að bjóða með bjór.  Þegar við fluttum heim keyptum við íslenskt Brennivín til að setja í frystinn.  Sami ísskápur og geymdi danska snafsinn, hann kom heim með okkur frá Danmörku.  Þegar ég ætlaði að bjóða upp á snafsinn leit flaskan svona út:

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 Ég  hélt að einhver alkinn í vinahópnum hefði vatnsþynnt innihaldið en las svo smáa letrið á flöskunni.  Íslenskt brennivín er 37% alkhóhól en flestir erlendir brenndir drykkir eru 47%.  Einu sinni var hægt að frysta brennivín -- ég veit ekki hvenær þeir þynntu það um 20% til viðbótar.

Sumum kann að virðast það smámunasemi að fylgjast með vatnsmagni í kjúklingi og brennivíni.  Neytendafrömuðurinn í Spaugstofunni er til að hlægja að, ekki til að taka sér til fyrirmyndar, halda sumir.

Íslendingar hafa venjulega litið upp til rudda og berserkja því það eru fyrirmyndirnar úr íslandssögunni.  Slíkir menn voru ekki að rukka vini sína um eitthvað sem þeir höfðu fengið lánað, þeir fóru bara í víking ef þá vantaði meira af einhverju.  Ég er samt ekki viss um að þetta sé haldgóð fyrirmynd á 21.öldinni.

Nú kemur sífellt betur í ljós hversu mjög hallar á hlut þeirra sem álpuðust til að eignast ekki banka og önnur innflutningsfyrirtæki,   Jafnvel þeir sinnulausustu sem halda að þeir séu "ópólítiskir" og hafa sjaldnast fyrir því að líta upp frá brauðstritinu taka eftir því að fjárráðin fara minnkandi.  Þetta er dauði þúsund smására, verðhækkun hér, rýrnun þar.

Það er ekki uppbyggilegt að nöldra í bloggi um að "þeir séu með samsæri gegn okkur".  Þetta er ekki samstilltur óvinaher heldur mörg fyrirtæki sem þurfa aðhald, hvort sem þau eru að selja ostalíki, kjúklinga, brennivín, skinkukurl eða útvötnuð húsnæðislán.

Þetta stríð verður ekki unnið með einhverri "aðgerð ríkistjórnarinnar".  Stríð eru búin til úr mörgum orrustum og venjulegir landsmenn þurfa að gerast landgönguliðar.  Þú heldur vöku þinni, ferð yfir kassastrimilinn hjá þér, og tilkynnir skírt og skorinort í búðinni svo allir heyri ef þér finnst gert á þinn hlut.  Svo færir þú þín viðskipti annað, þótt þú þurfir að keyra í Fjarðarkaup til að versla.  Öðruvísi gerist ekkert.